Θα το βρεις στα 1.230 -1.300 μέτρα υψόμετρο, μέσα σε μια κατάφυτη περιοχή από μαύρα πεύκα και έλατα. Μόλις πέφτει ο ήλιος, θα χρειαστείς χοντρή ζακέτα και μπουφάν, ακόμη κι αν έχεις επισκεφθεί το ορεινό Σαραντάπηχο εν μέσω καλοκαιριού. Τον χειμώνα το χιόνι είναι εξαιρετικά πυκνό και κάνει τη διέλευση των αυτοκινήτων δύσκολη, αν όχι αδιάβατη.
Ανήκει (φυσικά) στον Δήμο Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης και μας ξεχωρίζει από τον νομό Αχαΐας, καθώς συνορεύει με τα χωριά Σελιανά και Περιθώρι. Στο Σαραντάπηχο θα ενωθείς με το πράσινο, θα ερωτευθείς τα επιβλητικά κτήρια που φέρουν ιστορίες από βασιλείς και υπουργούς μιας άλλης εποχής, θα περπατήσεις σε μονοπάτια, θα συναπαντηθείς με πανέμορφα σημεία, θα πιείς νερό σε μια από τις πολλές πηγές του χωριού και θα γευτείς μεζεδάκια από τοπικούς κτηνοτρόφους και παραγωγούς. Ιδανικός προορισμός για να «χωθείς» στη φύση, να ξεχαστείς, να περπατήσεις σε έναν παρθένο τόπο και να συναντήσεις φιλόξενους ανθρώπους, που παραμένουν πιστοί στις ρίζες και στην αγάπη τους για το χωριό με την άγρια ομορφιά.
Πάμε να γνωρίσουμε καλύτερα το ιστορικό Σαραντάπηχο;
Οι Σαρανταπηχιώτες, απόγονοι αυτοκρατόρων!
Το όνομα του χωριού έχει βυζαντινά αρώματα και αυτοκρατορικά… χρώματα! Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή, για να τα εξηγήσουμε καλύτερα.
Ήταν 8ος αιώνας μ.Χ. Οι Σαραντάπηχοι, αδέλφια της Ειρήνης της Αθηναίας που υπήρξε Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και ίδρυσαν μια μικρή κοινότητα, δίνοντάς της το όνομά τους. Και το όνομα αυτού… Σαραντάπηχο, λοιπόν!
Λέγεται μάλιστα, ότι το όνομα δόθηκε στο Σαραντάπηχο, σε ανάμνηση της επικράτησης των Βυζαντινών εναντίον Σλάβων. Το χωριό παρέμεινε ζωντανό καθόλη τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου και της Τουρκοκρατίας. Η παρουσία του καταγράφεται επίσης και στο αρχείο του Grimani, που χρονολογείται από την περίοδο της Ενετοκρατίας.
Παλαιότερα, ανήκε στον Δήμο Χελυδορέας, στη συνέχεια στον Ζαχόλης και αργότερα, στον Δήμο Ευρωστίνης. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αποτελεί ενιαία δημοτική κοινότητα με τα Σαρανταπηχιώτικα, το χωριό που βρίσκεται μετά τη Λυκοποριά. Αυτό συμβαίνει γιατί σταδιακά, οι κάτοικοι του ορεινού Σαρανταπήχου, άρχισαν να εγκαταλείπουν το βουνό, αναζητώντας μια πεδινή κατοικία για τους χειμερινούς μήνες. Έγιναν, λοιπόν, και αυτοί, ανάμεσα σε τόσους άλλους της περιοχής μας, διπλοκάτοικοι.
Ξενοδοχείο «Αναγέννησις» - Τόπος φιλοξενίας επιχειρηματιών, βασιλέων και πρέσβεων
Το είπαν «Αναγέννησις». Θέλεις γιατί ήθελαν να προϊδεάσουν τον επισκέπτη για την ανανέωση που θα ένιωθε σε έναν τόσο πράσινο τόπο; Θέλεις επειδή η Χελυδορέα και η γύρω περιοχή συνδέεται με τη γέννηση θεών και το πρωτόγνωρο άκουσμα της μουσικής; Πάντως, το σίγουρο είναι ότι το ξενοδοχείο «Αναγέννησις», που λειτούργησε από το 1929 έως το 1940, αποτέλεσε πόλο έλξης για υψηλά ιστάμενους επισκέπτες. Βασιλείς, όπως ο Φαρούκ της Αιγύπτου, πρέσβεις, υπουργοί, επιχειρηματίες, φοιτητές κι επιφανείς επαγγελματίες από Ελλάδα κι εξωτερικό, κατέφθαναν στο Σαραντάπηχο για να παραθερίσουν και να… αναγεννηθούν.
Ήταν ένα τριώροφο κτίσμα, φτιαγμένο από πέτρα, με 70 δωμάτια, ηλεκτρογεννήτριες, μπάνια, αίθουσα εκδηλώσεων με πιάνο και μεγάλο εστιατόριο. Όπως τα σημερινά πεντάστερα, έτσι και το «Αναγέννησις», διέθετε πολλές επιλογές για τους επισκέπτες. Τα γήπεδα τέννις, οι λοιπές αθλοπαιδιές, η χαρτοπαικτική και η κινηματογραφική λέσχη ήταν κάποιες από τις διεξόδους ψυχαγωγίας των διαμενόντων. Αυτό που προκαλεί όμως θαυμασμό και έκπληξη είναι η εποχή κατά την οποία το ξενοδοχείο του ορεινού Σαραντάπηχου παρείχε όλες αυτές τις ανέσεις.
Σήμερα, θα βρεις το πέτρινο κτίσμα όπου κάποτε βρίσκονταν οι κλίνες, τα μπαλκόνια, αλλά αλλαγμένο. Οι παλιοί θερμοσίφωνες σκούριασαν, οι σκάλες και πολλά ακόμη χορτάριασαν κι ο χρόνος άφησε το σημάδι του ορατά και σκληρά.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ένα κομμάτι της κεντρικής πόρτας που σώζεται και θα το βρεις στην είσοδο του ξενοδοχείου. Πέτρινο και το ίδιο αγέρωχο συνεχίζει να στέκει στο ίδιο σημείο.
Το αεροδρόμιο στο Σαραντάπηχο – Μια στάση από τους αιθέρες για την επίγεια ομορφιά
Κι όμως, είναι αλήθεια. Το Σαραντάπηχο είχε αεροδρόμιο που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί τις ανάγκες του ξενοδοχείου, με δεδομένο ότι οι VIP επισκέπτες κατέφθαναν από όλο τον κόσμο, σε καταιγιστικούς ρυθμούς.
Βρισκόταν σε υψόμετρο 1.315 μέτρων, πολύ σπάνιο για την εποχή του, και στους διαδρόμους του προσγειώνονταν αεροπλάνα αγγλικής και γερμανικής κατασκευής. Το αεροδρόμιο επιβιώνει ακόμη και συνεχίζει να δίνει το «παρών» στις προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που δούλεψαν στο ξενοδοχείο και στις αναφορές που γίνονται από τους κατοίκους του χωριού.
Άλλοι τα έζησαν, άλλοι τα άκουσαν από τους δικούς τους τα βράδια που μαζεύονται στο καφενείο, άλλοι έπλασαν περισσότερες εικόνες με τη φαντασία τους από τις φωτογραφίες που περιήλθαν στα χέρια τους.
Το αεροδρόμιο λειτούργησε μέχρι το 1940, όπου και καταστράφηκε από τους Ιταλούς. Οι κατακτητές, θέλοντας να αποτρέψουν την προσγείωση αεροσκαφών, έσκαψαν την πίστα του αεροδρομίου και σταδιακά, η αίγλη που γνώρισε κάποτε η περιοχή, έγινε ανάμνηση. Σήμερα, στη θέση του αεροδρομίου θα βρεις μια αλάνα, με πεύκα, έλατα, ρέματα και αναμνήσεις.
Οι ναοί, το εξωκλήσι και το προσκυνητάρι
Το θρησκευτικό αίσθημα των Σαρανταπηχιωτών είναι ζωντανό και αξιομνημόνευτο. Μπαίνοντας στο χωριό, στην κεντρική πλατεία, θα συναντήσεις τον επιβλητικό και όμορφο ναό Κοίμησης της Θεοτόκου. Κατασκευάστηκε το 1811 και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο. Ελλείψει ιερέων, στις 14 Αυγούστου, θα συναντήσεις γυναίκες του χωριού, οι οποίες ψέλνουν τα εγκώμια, σε κατανυκτική ατμόσφαιρα.
Σε απόσταση περίπου 15 λεπτών από τον κεντρικό ναό, θα βρεις τον ναό του Αγίου Νικολάου, που γιορτάζεται στις 9 Μαΐου. Πρόκειται για ένα πολύ απλό εκκλησάκι, με φανταστική θέα, που μέχρι και το 1940 χρησιμοποιούσαν στο χωριό ως κοιμητήριο.
Το Σαραντάπηχο (όπως όλα μας τα χωριά) διαθέτει και ξωκλήσι, αυτό του Προφήτη Ηλία, στην τοποθεσία «Κουβέλι», ο οποίος γιορτάζει στις 20 Ιουλίου και κατασκευάστηκε κατά τη δεκαετία του 1960, ενώ στον δρόμο για τον Άγιο Νικόλαο, θα βρει κανείς και ένα προσκυνητάρι, που οι ντόπιοι φροντίζουν και κρατούν καθαρό.
Η Βίλα του Κίστερ – Ένα πέπλο μυστηρίου τη σκεπάζει
Μέσα στο δάσος, σε ανισόπεδο έδαφος και σε μικρό ύψωμα, θα βρεις τη «βίλα του Κίστερ». Μην περιμένεις να βρεις κάποια έπαυλη, παρά ένα διώροφο, πέτρινο σπίτι που ο χρόνος δείχνει με σκληρότητα και σαφήνεια τα σημάδια του. Χωρίς κανένα έπιπλο στον κάτω όροφο, παράθυρα που δεν έχουν τζάμια, χωρίς πόρτες ή οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να σημάνει ότι κάποιος μπορεί να πέρασε πρόσφατα από εκεί, η βίλα του Κίστερ έχει πάνω από 80 χρόνια να κατοικηθεί.
Ανήκε σε έναν επιφανή Γερμανό, ο οποίος ζούσε στο Σαραντάπηχο. Μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος του 1940, ο ίδιος εγκατέλειψε το σπίτι του και δεν ξαναγύρισε ποτέ, γεγονός που ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τους ισχυρισμούς που τον ήθελαν πληροφοριοδότη των Ναζί.
Η βίλα του Κίστερ, που πλέον αποτελεί ιδιοκτησία του Δασαρχείου, διαθέτει μια εσωτερική, στενή σκάλα που οδηγούσε στην κρεβατοκάμαρα, προφανώς. Σήμερα, υπάρχει ακόμη, αλλά δεν τολμήσαμε να ανέβουμε στον πρώτο όροφο, με δεδομένο ότι το κτίσμα είναι εξαιρετικά παλιό και εγκαταλελειμμένο εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Το Σαραντάπηχο στο σήμερα – Ανακάλυψέ το, λάτρεψέ το!
Πέρα από την ιστορία και τον πλούτο του σε ομορφιά, συνδέεται άρρηκτα με τους Σαρακατσάνους και το «Αντάμωμα», τη γιορτή που επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο στην είσοδο του χωριού. Εκεί, στήνονται τα κονάκια των Σαρακατσαναίων, οι οποίοι αναπαριστούν τη ζωή των προγόνων, των νομάδων αυτών κτηνοτρόφων που εγκαταστάθηκαν και έμειναν στην περιοχή μας. Πλέον η γιορτή αυτή αποτελεί θεσμό.
Ακόμη και σήμερα, στο χωριό ζουν άνθρωποι (οι μόνιμοι κάτοικοι είναι λίγοι), οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την υλοτομία, ενώ στο Σαραντάπηχο λειτουργεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και καφενείο… με τα όλα του! Από καφέ μέχρι σουβλάκι κι από μπριζόλα και λουκάνικα μέχρι ντόπια τυριά είναι όσα έχει να προσφέρει η φιλόξενη οικογένεια που διατηρεί το κατάστημα στην πλατεία του Σαραντάπηχου, όπου βρίσκεται η κεντρική εκκλησία, όπου συγκεντρώνονται μικροί και μεγάλοι.
Αυτό που αγαπήσαμε στο Σαραντάπηχο, πέρα από τους υπέροχους ανθρώπους του που πρόθυμα μάς υποδέχτηκαν και μας ξενάγησαν, είναι ότι το Σαραντάπηχο αναδεύει ιστορία, ομορφιά, παρόν και παρελθόν. Βρύσες, εκκλησάκια, πέτρινα κτίσματα, καταπληκτική θέα, ιστορικά κτήρια που ξεπηδούν, κάνουν τις διαδρομές στη φύση πιο ευχάριστες, πιο ενδιαφέρουσες, πιο ξεκούραστες.
Το χωριό διαθέτει επίσης έναν εξαιρετικά δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο, που διαρκώς προτείνει και διοργανώνει νέες δράσεις. Οι παλιές φωτογραφίες παραπάνω, στην ενότητα που μιλά για το αεροδρόμιο, μας παραχωρήθηκαν από τον Σύλλογο και πιο συγκεκριμένα, από την κ. Μαρία Αμπατζή.
Μόλις ανοίξει ο καιρός και η διάθεσή μας για περιπέτειες στη φύση, μοναδικές λιχουδιές και ένα τοπίο άγριας ομορφιάς κορυφωθεί, φύγαμε για Σαραντάπηχο! Και πού είσαι; Μην ξεχάσεις να επισκεφθείς «Το Αγνάντι», όπου θα βρεις ψάθινες καρέκλες και ένα πεζούλι να σε περιμένουν, για να πλέξεις τις δικές σου καλοκαιρινές ιστορίες, στην πιο όμορφη θέα.
