Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Ζαχόλης είναι η απόδειξη της μεγάλης θέλησης, της πραγματικής πίστης και της ισχύος εν τη ενώσει. Πρόκειται για τον επιβλητικό ναό με τους 17 τρούλλους, που χτίστηκε μέσα σε 39 ημέρες, γνωστός σε όλη την Ελλάδα, που αξίζει να επισκεφθείς.
Κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό είναι το γεγονός ότι ο εν λόγω ναός είναι τρισυπόστατος, έχοντας τρεις αγίες Τράπεζες και τρεις αγίες Προθέσεις. Η πρώτη (η βορινή) είναι αφιερωμένη στους αγίους Κωνσταντίνου κι Ελένης, η μεσαία τιμά τον Άγιο Γεώργιο, ενώ η δεξιά τον Άγιο Δημήτριο. Το τρίπτυχο αυτό δημιουργήθηκε, με σκοπό να γίνονται τρεις λειτουργίες την ίδια ημέρα.
Ας πάρουμε όμως την ιστορία μας από την αρχή…
Γιατί η εκκλησία χτίστηκε σε 39 ημέρες;
Η Ζάχολη του 18ου αιώνα ήταν ιδιαίτερα πολυπληθής κι εύρωστη. Ωστόσο, το χριστιανικό στοιχείο ενός τόσο πολυάριθμου τόπου στέγαζε ένα μικρό εκκλησάκι που τελικά, όσο ο πληθυσμός αύξανε δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει στις ανάγκες που προέκυπταν. Είχε έρθει η ώρα, λοιπόν, για μια αλλαγή.
Οι Ζαχολίτες χωρίς να το πολυσκεφτούν συνθέτουν μια επιτροπή, απαρτιζόμενη από έξι άτομα και αναχωρούν για την Κόρινθο. Στόχος τους είναι να πάρουν έγκριση από τον Κιαμήλ Μπέη, διοικητή της Κορίνθου και να χτίσουν έναν μεγαλοπρεπή ναό, όπως τον έχουν ονειρευτεί. Το σχέδιο για την εκκλησία με τους 17 τρούλλους υπάρχει ήδη και οι ντόπιοι είναι έτοιμοι να το μοιραστούν με τον Τούρκο. Ο Κιαμήλ τούς καλοδέχεται και μάλιστα, τους προσφέρει πλούσια δώρα, όπως ακριβώς προστάζει το έθιμο.
Όσο για την άδεια, τους την παραχωρεί αμέσως, θέτοντας όμως έναν όρο σημαντικό που προμηνύει δυσκολίες για τους Ζαχολίτες. Ποιος ήταν αυτός; Τους τόνισε πως έχουν στη διάθεσή τους σαράντα ημέρες για να χτίσουν την εκκλησία. Αν τελικά δεν τα καταφέρουν, τότε ο ναός θα γκρεμιστεί και τη θέση του θα πάρει ένα τζαμί (η διακόσμηση δεν συμπεριλαμβανόταν στη συμφωνία).
Με λίγα λόγια, ο Τούρκος διοικητής θέλει να εξασφαλίσει ότι ο ναός που θα χτιστεί δεν θα είναι ούτε ιδιαίτερα μεγάλος, ούτε φυσικά άξιος προσοχής και αναφοράς.
Οι εργασίες αρχίζουν και η εκκλησία ολοκληρώνεται
Έχοντας στα χέρια τους τη γραπτή άδεια, τα μέλη της Επιτροπής επιστρέφουν στη Ζάχολη κι εκθέτουν στους συμπατριώτες τους ό,τι ειπώθηκε με τον Μπέη. Συλλογικά, λοιπόν, έπειτα από συζητήσεις, αποφασίζεται να χτιστεί ο ναός με προσωπική εργασία από τους ίδιους τους κατοίκους. Δύσκολο το εγχείρημα, αλλά οι άνδρες αποφασισμένοι, ξεκινούν την οικοδόμηση με τα φυσικά υλικά του τόπου. Σύμφωνα με την παράδοση, οι χτίστες ήταν 24, ενώ ως επιβλέποντες είχαν οριστεί ένας Έλληνας μηχανικός κι ένας Τούρκος που διασφάλιζε ότι θα τηρηθεί η συμφωνία.
Έτσι, την 1η Ιουνίου 1811 αρχίζει να οικοδομείται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το εγχείρημα ολοκληρώνεται στις 8 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς.
Περί αρχιτεκτονικής ο λόγος…
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου είναι Βασιλικού ρυθμού, ενώ το εσωτερικό της εκκλησίας και το τέμπλο Βυζαντινού ρυθμού. Η σκεπή έχει συνολικά 17 τρούλλους, από τους οποίους οι έξι βρίσκονται στη μία πλευρά και οι άλλοι έξι στην απέναντι πλευρά της εκκλησίας, συμβολίζοντας τους δώδεκα Αποστόλους. Στις 4 γωνίες οι τρούλλοι είναι λίγο μεγαλύτεροι και αναφέρονται στους τέσσερις Ευαγγελιστές, ενώ ο κεντρικός και πιο επιβλητικός απ’ όλους συμβολίζει τον Ιησού Χριστό.
Το «στοιχειωμένο κυπαρίσσι» που έντυσε το τέμπλο
Ολόκληρο το τέμπλο του ναού έχει δημιουργηθεί από ένα και μοναδικό κυπαρίσσι που ήταν τεράστιο και βρισκόταν στην τοποθεσία του χωριού «Περδικάρι». Όλοι το ήξεραν ως «στοιχειωμένο», με έναν θρύλο να τον περιβάλλει. Σύμφωνα με τον μύθο, όποιος έκοβε το κυπαρίσσι, θα πέθαινε.
Έτσι, ένας γέρος ονόματι Παπαμεντζελόπουλος(Κουτσογέρης), προθυμοποιήθηκε να κάνει εκείνος την… αμαρτία. «Θα το κόψω εγώ και ας πεθάνω. Εγώ εγέρασα, εσείς να φτιάστε την Εκκλησία», είπε και προέβη στο κόψιμο του δέντρου. Φυσικά, ο θαρραλέος παππούς δεν έπαθε τίποτα.
Στεγάζοντας την Ελληνική Επανάσταση του 1821
Σύμφωνα με τον ιστορικό Σπυρίδωνα Τρικούπη, το πρώτο πολεμικό συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στον Δήμο Ευρωστίνης και αφορούσε στην Επανάσταση του 1821, έλαβε χώρα στον Άγιο Γεώργιο. Μάλιστα, στην προεδρία βρισκόταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
