Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί διεθνές κοινωνικό φαινόμενο και σε κάθε χώρα εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους, σε ποικίλη ένταση, με πολλές και διάφορες αφορμές. Πρόκειται για τη συστηματική, επαναλαμβανόμενη, εσκεμμένη και ανεπιθύμητη επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα παιδιά ενάντια σε κάποιο άλλο παιδί εντός και εκτός σχολείου.
«Η ενδοσχολική βία περιλαμβάνει την εσκεμμένη πρόκληση δυσφορίας ή πόνου (σωματικού ή ψυχικού) στο θύμα και την επίδειξη δύναμης ή υπεροχής από τον θύτη προς το θύμα. Αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς είναι το παιδί που εκφοβίζεται να νοιώθει απομονωμένο, να βιώνει άγχος, ανασφάλεια και φόβο, να παρουσιάζει συμπτώματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, κατάθλιψης, ψυχοσωματικά προβλήματα (π.χ. πόνο στην κοιλιά, κεφαλαλγίες) και σχολική άρνηση». Πρόσθετα, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να «σπάνε τη σιωπή» και να αναφέρουν τα περιστατικά βίας που συμβαίνουν στο σχολείο τους και να ζητούν βοήθεια είτε από τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς ή τους συμμαθητές τους, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται έγκαιρα η επιθετικότητα των άλλων παιδιών.
Παράλληλα, μέσα από μια ενιαία γραμμή για την αντιμετώπιση της βίας, την ενθάρρυνση των νέων για συμμετοχή τους στα κοινά και τον αθλητισμό, την καλλιέργεια της φιλίας, την εστίαση στο ήθος, τις αξίες, το σεβασμό και τη συνεργασία και την προβολή σωστών προτύπων συμπεριφοράς, θα πετύχουμε την εξάλειψη της νεανικής παραβατικότητας και θα υλοποιηθεί ο στόχος ούτε ένας μαθητής να μην αποτελέσει θύμα βίας και εκφοβισμού στο μέλλον.
Τα παιδιά, δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια, ηρεμία και σεβασμό, γιατί η παραβίαση των δικαιωμάτων ακόμη κι όταν γίνεται από συνομηλίκους, προκαλεί μεγάλη ψυχική οδύνη.
Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού μελετήθηκε για πρώτη φορά το 1978 στη Νορβηγία και 9 χρόνια μετά, το 1987, σε πολλά επιστημονικά περιοδικά εμφανίζεται ο σχετικός όρος "bullying". Μια σημαντική παράμετρος που τίθεται είναι η έννοια της επανάληψης. Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός. Δεν είναι ένας απλός τυχαίος καβγάς μεταξύ δυο παιδιών στη σχολική αυλή. Επίσης περιλαμβάνει ανισορροπία δύναμης ή εξουσίας μεταξύ του παιδιού που εκφοβίζει και του παιδιού που εκφοβίζεται.
Το αποτέλεσμα αυτής της πράξης είναι η δεύτερη σημαντική παράμετρος. Οι πράξεις σχολικού εκφοβισμού έχουν αποτέλεσμα ή θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα σωματική βλάβη ή συναισθηματικές δυσκολίες (δυσκολίες συμπεριφοράς) πάνω στο παιδί.
Η τελευταία παράμετρος έχει να κάνει με τις μορφές του σχολικού εκφοβισμού ο οποίος μπορεί να είναι σωματικός, λεκτικός ή με οποιαδήποτε άλλη μορφή.
Γενικά το Bullying μπορεί να περιλαμβάνει:
- Άσκηση φυσικής βίας, χτυπήματα, τσιμπήματα, δαγκωνιές, σπρωξίματα,
- Εσκεμμένο ή συχνό αποκλεισμό μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες, κοινωνική απομόνωση ή αποκλεισμό
- Σεξουαλική παρενόχληση
- Χρησιμοποίηση υβριστικών ή περιπαικτικών εκφράσεων, πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία
- Απειλές και εκβιασμό
- Υβριστικές ή περιπαικτικές εκφράσεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας, τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος
- Κλοπές ή και Ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του θύματος
- Επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων
- Διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών
