Συκιά
*Γράφει η Ιωάννα Δούρη
Αφηγήσου τη δική σου ιστορία για όποιο μέρος της περιοχής μας θέλεις και δες τo κείμενο και το όνομά σου, δημοσιευμένα στο #blog_of_the_town! Στείλε στο
Συκιά: Οι εμπορικές συναλλαγές και οι σχέσεις με τη Δύση
Η Συκιά είναι ένα πανέμορφο θαλάσσιο μέρος, που έχει αποτελέσει κέντρο πολιτισμού στο παρελθόν. Έχει φιλοξενήσει μοναδικές προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης, των γραμμάτων και της πολιτικής ζωής της Ελλάδος, όπως είναι ο Άγγελος Σικελιανός, η Εύα Πάλμερ, ο Καρυωτάκης, ο Παλαμάς και πολλοί ακόμη, ενώ κάθε χρόνο δέχεται παραθεριστές από την Αθήνα αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας.
Πέρα όμως από την γνωστή της ιστορία, η Συκιά διαθέτει πολλές ακόμη αφηγηματικές πτυχές. Αυτές σχετίζονται με την εμπορική της άνθιση, η οποία προίκισε με σημαντικά οικονομικά οφέλη τους κατοίκους του τόπου κι έδωσε μια νέα, ευρωπαϊκή πνοή στον πολιτισμό του.
Σταφίδα – Ο μαύρος χρυσός της περιοχής
Λίγο πριν το 1880 ένα συγκυριακό γεγονός, στάθηκε ως αφορμή για να ξεπηδήσει μια νέα τάξη στη Συκιά αλλά και σε πολλά ακόμη μέρη της Ελλάδας. Ήταν η «φυλλοξήρα» που προσέβαλε τα γαλλικά αμπέλια αυτή που έδωσε το έναυσμα για να αναπτυχθεί η αγροτική οικονομία και να πολλαπλασιαστούν οι εμπορικές συναλλαγές με την Ευρώπη.
Με δεδομένο ότι οι Γάλλοι που φημίζονται για την άριστη ποιότητά τους σε κρασί και σαμπάνια δέχθηκαν ένα μεγάλο πλήγμα στα αμπέλια τους, αναγκάστηκαν να εισαγάγουν αγροτικά προϊόντα. Την τιμητική της, λοιπόν, είχε η σταφίδα που άρχισε να έχει φοβερή ζήτηση και ως εκ τούτου, άρχισε να καλλιεργείται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς στην ευρύτερη περιοχή της Συκιάς.
Η μεσαία τάξη γεννιέται
Για μια δεκαετία τουλάχιστον, οι εξαγωγές έδιναν κι έπαιρναν και η σταφίδα είχε την τιμητική της. Τότε στη Συκιά ξεπετάχθηκε μια ακόμη κοινωνική τάξη, η μεσοαστική, η οποία έμεινε στο προσκήνιο της ιστορίας.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Πριν το 1860 οι βασικές ασχολίες των κατοίκων ήταν αγροτικές. Ωστόσο, κατά το διάστημα 1860 – 1920 περίπου, ήδη οι μεγαλοτσιφλικάδες της εποχής (Νοταράς, Δάσιος, Ρεβιάνος, Ζούζουλας) και όσοι είχαν κληρονομήσει τις μεγαλοεκτάσεις από τους Τούρκους, άρχισαν να κατασκευάζουν εργοστάσια.
Τα κτήματά τους, λοιπόν, τα έδωσαν στους αγρότες, με σκοπό να τα καλλιεργούν, διοχετεύοντας οι ίδιοι τον προσωπικό τους χρόνο στη βιομηχανία. Άρχισαν έτσι να κερδίζουν περισσότερα χρήματα από τα εργοστάσια, παρά από τον πρωτογενή τομέα. Παράλληλα όμως, με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε μια μεσοαστική, εύπορη τάξη στη Συκιά.
Οι σχέσεις με τη Δύση – Ένα χωριό με ευρωπαϊκό αέρα
Η έντονη εμπορική δραστηριότητα δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την πολιτισμική ταυτότητα του τόπου. Οι επιρροές ήρθαν κατά βάση από τη Δύση. Δεν είναι τυχαίο ότι παλιά αρχοντικά που άλλα σώζονται και άλλα όχι, φέρουν επιγραφές, όπως «Ασφάλειες Τεργέστης», «Ασφάλειες Lloyd» κ.ο.κ. Παράλληλα, αλλάζουν και τα ακούσματα των κατοίκων που φέρνουν mambo, βαλσάκια και tango. Σε φωτογραφίες του 20ου αιώνα μπορεί κανείς να παρατηρήσει κυρίες της περιοχής να κάνουν βόλτα με την οικογένεια Σικελιανού με στολές που θυμίζουν ταινία εποχής. Χαρακτηριστικό φωτογραφικό ντοκουμέντο αποτελεί εικόνα με Συκιώτισσες, οι οποίες είχαν πάει για επίσκεψη στο Ζεμενό. Καθεμιά τους είναι ιδιαίτερα καλοντυμένη και περιποιημένη, με αέρα που δεν θυμίζει σε τίποτα ένα ακόμη επαρχιακό μέρος.